• فناوری
  • سرگرمی


❶متن درس هشتم علوم نهم (زمین ساخت ورقه ای) + تمام عکس ها + دانلود PDF و Word 97-98 + عکس | درس های علوم کلاس نهم + درس هشتم 


دانلود تمام سوال های سال سوم دبیرستان ( راهنمایی ) پیام های آسمانی نهم
فواید تخم شربتی برای لاغری و درد معده چیست
خواص تخم شربتی از لاغری تا درمان درد معده و بیماری لاعلاج
آناتومی
نکات کلیدی سئو سایت که بایدبرای یک استارت آپ بکار ببریم
پاسخ ده پرسش (پیرامون امامت، خصائص و اوصاف حضرت)
آشنایی با خواص و مضرات پرتقال ارزش غذایی پرتقال
مادلین آلبرایت به خاطر نقش آمریکا در «کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲» عذرخواهی نکرده است
ساختمان چشم انسان
یک مملکت و دو دنیا | تضاد های آرمانی جمهوری اسلامی
ایران با هرکه،وبرسرهرچه اختلاف پیداکند،همیشه حق با ایران است
تفاوت هاست و دامین چیست؟
بیوگرافی مایکل جکسون و همسرش + ناگفته از زندگی شخصی + تجاوز
تست عشق چطور برای اولین بار انجام شد؟
امکان کنترل هوش مصنوعی فوق هوشمند وجود ندارد
دمکراسی پیروز جنگ اوکراین می شود نه دیکتاتوری روسیه
خواص شگفت انگیز کرفس + جدول ارزش غذایی
تخم شربت لاغر می کند، خواص دارویی تخم شربت
انواع سنگ ها مانند : سنگ آذرین، پگماتیت، دگرگونی، ماربل، كوارتزيت
آیا تغییرعقیده سیاستمداران دهه ۶۰ مایه شرمساری است؟
راهنمای ایجاد ثبت و تولید شناسه در ایرنیک NIC.ir
لیست مقام ها و کرسی ها و پست های غلامعلی حداد عادل + سمت ها!
آناتومی دستگاه های بدن + عکس تمام رنگی و شفاف
کیوی و خواص و کاربرد کیوی در پزشکی و بیوست
نامه سرگشاده صادق زیباکلام به شاهزاده رضا پهلوی مرداد ۱۴۰۱
خاصیت بی نظیر کیوی خواص کیوی چیست خواص کیوی را بدانید
تفاوت بین مدیر ایرانی با مدیر ژاپنی
احکام وکالت حق وکاله وکیل بودن مقاله کامل
خواص فلفل سیاه و مضرات فلفل، فواید فلفل سیاه
carpinus betulus | کاربرد چوب ممرز | مشخصات فیزیکی
روابط تستوسترون و سوسپانسیون چیست، تستوسترون سوسپانسیون
مفاهیم: شبکه مجازی اختصاصی (VPN) چیست؟
کاربرد پلاستیک و ویژگی ها و میزان تولید سالیانه و کد بازگردانی کاربرد پلاستیک
فارکس چیست؟ هرآنچه باید از فارکس بدانید
چگونه پرونده ها و پوشه ها را در یک شبکه یا رایانه مشترک، به اشتراک بگذارید
مضرات وحشتناک هندوانه که باعث درد مفاصل و ضعف جنسی می‌شود
داستان بازی GTA3 کامل ترین داستان
27 منابع غذایی افزایش سریع هموگلوبین خون منابع هموگلوبین چیست؟
خواص شگفت انگیز سیب را بدانید
وزیر اقتصاد خواستار فروش ایران خودرو و سایپا شد+جزئیات درخواست رسمی خاندوزی از دولت
متن درس ۸ علوم نهم زمین ساخت ورقه ای
Text Lesson 8 Oloom9




در هنگام عبور از نواحی کوهستانی البرز و زاگرس با پدیده های زمی نشناسی مختلفی مانند چین خوردگی های کوچک و بزرگ، شکستگی ها و… مواجه می شوید. شاید چنین پرسش هایی در ذهنتان ایجاد شود که این رشته کو هها چگونه به وجود آمده اند؟ قبل از تشکیل آنها سرزمین ایران چه شکلی بوده است ؟ علت پیدایش چین خوردگی ها و شکستگی ها چیست؟ با مطالعهٔ این فصل، پاسخ این پرس شها را به دست می آورید.

قاره های متحرک


در علوم ششم خواندید که ورقه های سنگ کره بر روی خمیر کره که حالت خمیری و نیمه مذاب دارد، حرکت می کنند.

بر اساس مطالعات انجام شده، زمین شناسان معتقدند که حدود 200 میلیون سال پیش در سطح کرهٔ زمین یک خشکی واحد و بزرگی وجود داشته است که اطراف آن را یک اقیانوس بزرگ فراگرفته بوده است



میلیون ها سال بعد، این خشکی بزرگ به دو خشکی کوچک تر تقسیم شد که بین آنها را دریای تتیس پرکرده بود )شکل 2(. دریاچه خزر در شمال کشورمان، باقیماندهٔ دریای تتیس است.

با گذشت زمان، هر کدام از دو خشکی مذکور، خود نیز به قطعات کوچک تر تبدیل شده و پس از جابه جایی، قاره های امروزی را به وجود آورده اند






زمین ساخت ورقه ای


همان طور که می دانید، خمیرکره بخشی از گوشته است که حالت خمیری و نیم همذاب دارد و سنگ کره بر روی آن واقع شده است. بر اساس نظریه زمین ساخت ورقه ای سنگ کره از تعدادی ورقهٔ کوچک و بزرگ مجزا از هم تشکیل شده است )شکل 5(. این ورقه ها نسبت به هم حرکت دارند. گاهی به هم نزدیک می شوند، در جاهایی از هم دور می شوند و در بعضی جاها کنار هم می لغزند )شکل 6(. آیا می دانید بزرگ ترین ورقهٔ سنگ کره چه نام دارد؟


دانشمندان علت حرکت ورقه های سنگ کره را جریان های همرفتی خمیرکره می دانند. پدیدهٔ همرفتی داخل خمیرکره همانند جریان همرفتی داخل ظرف وسط است. خمیرکره به دلیل شرایط دما و فشار معین، حالت خمیری دارد. در قسمت پایین آن، دما زیادتر است؛ بنابراین چگالی مواد نسبت به قسمت های بالایی کمتر است. به دلیل اختلاف دما و چگالی بین قسمت های بالا و پایین خمیرکره، پدیدهٔ همرفت ایجاد می شود. در اثر این پدیده، مواد خمیری به سمت بالا حرکت می کنند و از محل .) شکاف بین ورقه ها به سطح زمین می رسند و سبب جابه جایی و حرکت ورقه ها می شوند )شکل 7

اگر ورقهٔ سنگ کره در زیر اقیانوس قرار گرفته باشد، آن را ورقهٔ اقیانوسی و اگر در محل قاره ها باشد، آن را ورقهٔ قاره ای نامند. ورقهٔ اقیانوسی چگالی بیشتری نسبت به ورقهٔ قاره ای دارد به همین دلیل در هنگام برخورد آنها با یکدیگر، ورقه اقیانوسی به زیر ورقه قاره ای فرو رانده می شود.

فرضیة گسترش بستر اقیانوس ها


اولین بار در سال 1962 میلادی هِری هِس فرضیهٔ گسترش بستر اقیانوس ها را مطرح کرد. بر اساس این فرضیه، مواد مذابی که از خمیرکره نشأت گرفته اند، در قسمت وسط اقیانوس ها به بستر اقیانوس صعود می کنند و پس از انجماد، ورقهٔ اقیانوسی جدید را به وجود می آورند. به جبران این افزوده شدن، ورقهٔ مذکور با سرعت متوسط حدود 5 سانتی متر در سال، از وسط اقیانوس به سمت ساحل حرکت م یکند و پس از رسیدن به ساحل، با ورقهٔ قاره ای برخورد می کند. در ادامهٔ این حرکت، ورقهٔ اقیانوسی .) به زیر ورقهٔ قاره ای فرو می رود )

حرکت ورقه های سنگ کره


در برخی نواحی ورقه های سنگ کره از هم دور می شوند. در محل دورشدن آنها، مواد مذاب گوشته بالا می آیند و ورقهٔ جدیدی ساخته می شود )شکل 9(. در این نواحی آتشفشان ها و زمین لرزه های متعددی رخ می دهد.

در برخی نواحی کرهٔ زمین، ورقه های سنگ کره طی میلیون ها سال به سمت یکدیگر حرکت و در نهایت با هم برخورد کرده اند. برخورد آنها سبب بروز پدیده هایی مانند رشته کوه ، چین خوردگی ، گسل و حوادثی مانند زمین لرزه و فوران آتشفشان می شود. کمربند لرزه خیز اطراف اقیانوس آرام یکی از مهم ترین نواحی لرزه خیز جهان است که علت آن برخورد ورقهٔ اقیانوسی آرام با ورقه های قاره ای اطراف آن است. در اثر این برخورد ورقهٔ اقیانوسی به زیر ورقهٔ قاره ای فرو رانده می شود. دراثر فرورانش، ورقه ها می شکنند و انرژی آزاد می شود، انرژی آزادشده به صورت امواج لرزه ای، باعث رخ دادن زمین لرزه های بزرگی می شود )شکل 10 الف(. افزون بر آن براثر فرورانش ورقهٔ فرورونده و اصطکاک ایجاد شده، دما افزایش یافته، سنگ ها ذوب می شوند و آتشفشان هایی را به وجود می آورند.

در برخی نواحی کرهٔ زمین، حرکت ورقه ها به گونه ای است که آنها نه از هم دور می شوند و نه به هم نزدیک، بلکه ورقه های سنگ کره در کنار هم می لغزند )شکل 11 (. این نوع حرکت بیشتر در بستر اقیانوس ها رخ می دهد و باعث ایجاد زمین لرز ههای زیادی می شود.



پیامدهای حرکت ورقه های سنگ کره


یکی از پیامدهای حرکت ورقه های سنگ کره، ایجاد چین خوردگی و تشکیل رشته کوه است. همان طورکه در علوم هشتم آموختید، لای ههای رسوبی در دریاها به صورت افقی ت هنشین م یشوند. پس از اینکه ضخامت رسوبات زیاد شد، در اثر حرکت و برخورد ورقه های سن گکره، رسوبات از حالت .) افقی خارج می شوند و به حالت چین خورده در می آیند و رشته کوه ها را به وجود می آورند.

دراثر حرکت ورقه های سنگ کره، پدیده های زمین شناسی مانند زمین لرزه و آتشفشان نیز ایجاد می شود. این پیامد ها در کشور ما نیز دیده م یشود. به این ترتیب که، هم اکنون از وسط دریای سرخ، مواد مذاب خمیرکره به بستر این دریا بالا می آیند و پوستهٔ جدید را می سازند و این پوسته به دو طرف حرکت می کند )شکل 13 (. بنابراین ورقهٔ عربستان از چند میلیون سال قبل حرکت خود را به سمت ورقهٔ ایران آغاز نموده و هم اکنون نیز ادامه دارد. در اثر برخورد ورقهٔ عربستان با ورقهٔ ایران، رشته کوه زاگرس به وجود آمده است و ادامهٔ این حرکت، باعث ایجاد زمین لرزه هایی با بزرگی معمولاً کمتر از 5 ریشتر در نواحی غرب و جنوب غرب ایران می شود. مسلماً داشتن اطلاعات دقیق و رعایت نکات ایمنی در ساخت و ساز شهرها و روستاهای کشور، آسیب پذیری ما را به حداقل می رساند.


هنگامی که در بستر اقیانوس ها، زمین لرزه یا آتشفشان رخ م یدهد، ممکن است آبتاز)سونامی( ایجاد گردد. این امواج اقیانوسی، انرژی بسیار زیادی دارند و هنگام رسیدن به سواحل، خسارت های زیادی برجای می گذارند. هرچه عمق آب اقیانوس بیشتر باشد، سرعت و انرژی آبتاز نیز بیشتر خواهد بود و خسار تهای زیادتری را به بار خواهد آورد.

برخی مواقع، حرکت ورقه های سنگ کره باعث شکستن سنگ های پوستهٔ زمین می شود. شکستگی های پوستۀ زمین به دو دستهٔ درزه و گسل، تقسیم بندی می شوند. اگر سنگ های دو طرف شکستگی، نسبت به هم جاب هجا شده باشند، گسل را به وجود می آورند )شکل 14 و اگر سنگ های دو طرف شکستگی، جاب هجا نشده باشند، دَرزِه به وجود می آید.



لطفا نظر خود را درباره مطلبی که خوانده‌اید، بنویسید...
نام شریف شما :
آدرس ایمیل:
مطلب :
کپی از مطالب این سایت تنها با ذکر فاتحه رایگان است
مجله تفریحی، سرگرمی و اطلاع رسانی   Natilos.ir © 2024 - 2015
V 9.8